ÇOMÜ Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı, Kaptan-ı Derya Halil Paşa’nın Çeşmesi Hakkında Yeni Detayları Açıkladı
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı Dr. İsmail Sabah, Gelibolu Yarımadası’ndaki Osmanlıca yazılı mezar taşları ve kitabeler üzerinde yaptığı çalışma sırasında, Eceabat ilçesine bağlı Kilitbahir köyü sınırlarında bulunan Kaptan-ı Derya Halil Paşa’nın inşa ettirdiği çeşme hakkında yeni detayları gün yüzüne çıkardı.
Dr. İsmail Sabah, yaptığı araştırmalar sonucunda çeşmenin Osmanlı Donanması’nın su ihtiyacını karşılamak için yapıldığını belirlediklerini ifade etti. Ayrıca, çeşmenin Kırım Harbi ve Çanakkale Savaşları’ndan izler taşıdığını da vurguladı.
‘Tercüme Ettiğimizde Bazı Noktalar Dikkatimizi Çekti’
Çalışmaları sırasında Kaptan-ı Derya Halil Paşa’nın yaptırdığı çeşmeyi tercüme ettiklerinde dikkat çeken detaylarla karşılaştıklarını belirten Dr. İsmail Sabah, “Normalde çeşmeler hayır eserleri olduğu için yerleşim yerlerine yakın inşa edilirdi. Ancak bu çeşme, Kilitbahir köyüne 4 kilometre mesafede inşa edilmişti. Bu durumun nedenini araştırırken Halil Paşa’nın vakfiyesine odaklandık. Kendisi burada 2 çeşme ve 2 havuz inşa ettirmesini istemişti” şeklinde konuştu.
‘Katip Çelebi’nin Eserinde de Karşılaştık’
Dr. İsmail Sabah, Piyale Paşa Bahçesi’nin neresi olduğunu araştırırken Katip Çelebi’nin eserinde önemli ipuçlarına rastladıklarını aktardı. Katip Çelebi’nin anlatımlarından yola çıkarak Halil Paşa’nın çeşmeyi Osmanlı Donanması’nın su ihtiyacını karşılamak için yaptırdığını belirlediklerini söyledi.
Dr. Sabah, “Çeşmenin bulunduğu mevkinin Piyale Paşa Bahçesi olduğunu ispatlayan en açık delilin çeşmenin varlığı olduğunu düşünüyoruz. Osmanlı Donanması’nın su ihtiyacını karşılamak için bu noktayı tercih ettiğini ve burada su temininin gerçekleştiğini gösteren belgeler üzerinde yoğunlaştık” ifadelerini kullandı.
‘Askerlerimiz Bu Çeşmenin Önünde Fotoğraf Çektirdi’
Çeşmenin bulunduğu bölgenin Türk denizcilik tarihi için önemli bir nokta olduğunu belirten Dr. Sabah, çeşmelerin ve havuzların zamanla unutulduğunu ancak hala ‘havuzlar’ olarak anıldığını dile getirdi. Ayrıca, çeşme üzerindeki yazılarda farklı dönemlere ait izlere rastladıklarını ve Çanakkale Muharebeleri döneminde askerlerin bu bölgede bulunduğunu gösteren belgelerin olduğunu aktardı.
Dr. Sabah’ın açıklamalarına göre, Kaptan-ı Derya Halil Paşa’nın yaptırdığı çeşme, Türk denizcilik tarihinin önemli mekanlarından biri olarak tarihe geçmiştir.
